Abstrakty - IV edycja
Prezentujemy listę referentów i tytułów wystąpień wraz ze streszczeniami i wstępną bibliografią. Zapraszamy do lektury!
Przypominamy, że język, w którym podany jest tytuł, jest równoznaczny z językiem całego wystąpienia.
Rafał Bracki (Kraków)
Jak nazwać kobietę? O wybranych polskich i słowackich nazwach żeńskich
Żeńskie nazwy osobowe stanowią zarówno w języku polskim, jak i słowackim, kategorię żywą i produktywną. Większa żywotność feminatywów w języku słowackim wynika przede wszystkim z faktu, że znajduje się on na innym etapie rozwoju w stosunku do języka polskiego.
W konfrontacji z językiem polskim, język słowacki cechuje wyższy stopień uproszczeń i regularności gramatycznej. Przejawia się ona m.in. brakiem powszechnego w języku polskim zjawiska maskulinizacji, stanowiącego przykład wpływu uwarunkowań społecznych na rozwój języka.
W języku polskim istnieją czynniki językowe (systemowe, semantyczne oraz strukturalne), które hamują proces tworzenia nazw żeńskich od odpowiednich podstaw męskich. Jednym z czynników blokady derywacji żeńskiej jest wielofunkcyjność feminatywnego sufiksu -ka. Ponadto obserwowane w polszczyźnie zjawisko maskulinizacji pozostaje także w ścisłej zależności z inną istotną różnicą, a mianowicie gatunkowością form męskoosobowych we współczesnej polszczyźnie, które wskazują przede wszystkim na stanowisko, urząd, zawód, czy funkcję, nie zaś na płeć wykonawcy czynności. Z kolei obecność feminatywów cechuje wszystkie odmiany stylistyczno-funkcjonalne języka słowackiego. Niemal każdy rzeczownik rodzaju męskiego posiada swój żeński odpowiednik.
1. Bura R., 2005: Czeskie i polskie feminatywa, [w:] Język i literatura słowacka w perspektywie słowiańskiej, red. H. Mieczkowska, B. Suchoń-Chmiel, Kraków, s. 71-74.
2. Handke K., 1994: Język a determinanty płci, [w:] „Płeć w języku i kulturze”, Język a Kultura, t. 9, red. J. Anusiewicz, K. Handke, Wrocław, s. 16-27.
3. Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., 2005: Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Lublin.
4. Kępińska A., 2006: Kształtowanie się polskiej kategorii męsko- i niemęskoosobowości. Język wobec płci, Warszawa.
5. Klemensiewicz Z., 1957: Tytuły i nazwy zawodowe kobiet w świetle teorii i praktyki, [w:] „Język Polski” 37, s. 101-119.
6. Kreja B., 1964: Słowotwórstwo nazw żeńskich we współczesnym języku polskim, [w:] „Język Polski” 44, s. 129-140.
7. Kubiszyn-Mędrala Z., 2007: Żeńskie nazwy tytułów i zawodów w słownikach współczesnego języka polskiego, [w:] „LingVaria”, nr 1 (3), s. 31-40.
8. Łaziński M., 2006: O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa.
9. Mieczkowska H., 1995: Feminatywa a zjawisko maskulinizacji (w ujęciu polsko-słowackim), [w:] Studia z językoznawstwa słowiańskiego, nr 14, red. F. Sławski, H. Mieczkowska, Kraków, s. 109-113.
10. Warchoł-Schlottmann M., 2006: Dlaczego pani psycholog Nowak nie chce być psycholożką Nowak?, [w:] „Alma Mater”, nr 825, Kraków, s. 42-45.