Abstrakty - IV edycja
Prezentujemy listę referentów i tytułów wystąpień wraz ze streszczeniami i wstępną bibliografią. Zapraszamy do lektury!
Przypominamy, że język, w którym podany jest tytuł, jest równoznaczny z językiem całego wystąpienia.
Anna Wiktorek (Łódź)
Sprachliche Formen der Höflichkeit in Presseinterviews
Wywiad prasowy to „rozmowa dziennikarza ze znaną osobistością”, przeznaczona zazwyczaj do publikacji, podana do wiadomości publicznej, czyli, innymi słowy, skierowana do czytelników. Wywiad wprawdzie nie jest gatunkiem tekstu, w którym formy grzecznościowe spełniają nadrzędną rolę, ale można zaobserwować w nim strategie pozwalające na utrzymanie właściwych relacji międzyludzkich. Jest to forma rozmowy, której przebieg z reguły sterowany jest przez prowadzącego wywiad. Ten kieruje rozmową w taki sposób, by uzyskać od osoby udzielającej wywiadu pożądane informacje. Każdej formule grzecznościowej, która pojawi w wywiadzie, można przypisać cechę jednoznaczności i odpowiednią funkcję w kontakcie indywidualnym i ogólnym. Grzeczność przejawia się zarówno w doborze tematów, ich zakresie, jak również w formie wywiadu, np. stawianiu pytań (pytania zamknięte versus otwarte, presupozycje zawarte w zdaniach pytających). Interesująca jest kwestia form wypowiedzi, takich jak formy inicjalne czy finalne oraz to, na ile są one czystym przejawem konwencji, grzeczności czy akceptacji. Kolejnym aspektem omówionym w pracy jest stopień personalizacji wypowiedzi ze strony osoby prowadzącej i udzielającej wywiadu oraz ich związek z pojęciem grzeczności językowej. Strategie przerywania wypowiedzi uczestnikom rozmowy oraz skierowanie ich uwagi na temat wywiadu są również przedmiotem owej analizy. Referat ma wreszcie udzielić odpowiedzi na pytanie, na ile pola działania uczestników rozmowy uwarunkowane medialnie wpływają na organizację wywiadu i zachowanie w nim form grzecznościowych.
1. ADAMS, Sally/HICKS, Wynford/FRANEK, Katarzyna (2007): Wywiad dziennikarski. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków.
2. BUßMANN, Hadumod (red.) (2002): Lexikon der Sprachwissenschaft. 3., zaaktualizowane i rozszerzone wydanie. Kröner. Stuttgart.
3. GRZELKA, Monika (2008): Pytanie dziennikarskie. Pragmatyka i retoryka. Wydawnictwo "Poznańskie Studia Polonistyczne". Poznań.
4. KITA, Małgorzata (1992): Grzeczność w wywiadzie prasowym. W: Anusiewicz, Janusz/Marcjanik, Małgorzata (red.): Język a kultura. Tom 6. Polska etykieta językowa. Wrocław, s. 71-80.
5. LINKE, Angelika/NUSSBAUMER, Markus/PORTMANN, Paul R. (1991): Studienbuch Linguistik. Niemeyer. Tübingen, s. 182-202.
6. SCHWITALLA, Johannes (1979): Dialogsteuerung in Interviews. Ansätze zu einer Theorie der Dialogsteuerung mit empirischen Untersuchungen von Politiker-, Experten- und Starinterviews in Rundfunk und Fernsehen. Hueber. München.