JĘZYK W POZNANIU Ogólnopolska Studencka Językoznawcza Konferencja Naukowa
kng-jwp.home.amu.edu.pl

Katarzyna Skała (Uniwersytet Gdański)

Jugo, moja Jugo: językowy obraz Jugosławii w wybranych piosenkach z czasów federacji

Jugosławia, kraj, w którym przez niemal 50 lat żyli wspólnie przedstawiciele 6 sąsiednich republik, po konflikcie z ZSRR w 1948 roku została wykluczona z "socjalistycznej rodziny" i zmieniła kurs na zachodni. To znalazło swoje odzwierciedlenie w różnych sferach życia, w tym w muzyce. Mimo, że ta wciąż służyła zarówno kultowi przywódcy, jak i umacnianiu jego władzy, dzięki otwarciu na Zachód zaczęła być tworzona na kanwie różnorodności i europejskiej nowoczesności. Muzycy manifestowali więc lojalność wobec reżimu (używając do tego różnych środków wyrazu, w tym całego spektrum językowych), jednocześnie próbując uciec od rzeczywistości i ściśle politycznych nawiązań. Dobrym przykładem tej zależności była działalność popularnych wówczas zespołów rockowych, takich jak Bijelo Dugme, Idoli czy Indeksi. Mimo alternatywnego wizerunku, ich twórczość była wyrazem aprobaty dla idei zjednoczenia Słowian południowych. Również przedstawiciele innych gatunków muzycznych (głównie folku i popu) w swoim repertuarze nie stronili od nawiązań do wspólnego państwa, kreując w piosenkach obraz idyllicznej krainy, pięknych krajobrazów i wybitnego przywódcy. W utworach takich jak na przykład Moja Jugoslavijo, Živjela Jugoslavija, Poslije Tita, Tito! lub Jugoslavenka, śpiewali o zaletach kraju w różnych aspektach, wyrażając tym samym swoje poparcie dla budowanie wspólnoty. Warto podkreślić, że mimo rozpadu federacji, piosenki te wciąż cieszą się popularnością, a wykreowany w ich tekstach wizerunek Jugosławii pozostaje ważnym emementem przy tworzeniu wyobrażenia o dawnej wspólnocie, szczególnie dla postjugosłowiańskiego pokolenia. W referacie zostaną poddane analizie wybrane utwory popularnych jugosłowiańskich wykonawców, co umożliwi przedstawienie językowego obrazu kraju jaki wyłania się z zebranego materiału, wpisując go w szerszy kontekst kulturowo-historyczny. 



Gdzie i kiedy: