Abstrakty - IV edycja
Prezentujemy listę referentów i tytułów wystąpień wraz ze streszczeniami i wstępną bibliografią. Zapraszamy do lektury!
Przypominamy, że język, w którym podany jest tytuł, jest równoznaczny z językiem całego wystąpienia.
Michał Piosik (Poznań)
Zu Besetzungsmöglichkeiten des Vorfeldes im gesprochenen Deutsch und der Erststelle im gesprochenen Polnisch. Ein korpusbasierter Vergleich der Talkshow-Sprache
Niniejszy referat pomyślany jest jako próba zapełnienia luki w kontrastywnych badaniach nad składnią języka polskiego oraz niemieckiego, w których to cały czas stosunkowo niewiele uwagi poświęca się zarówno językowi mówionemu, jak i zagadnieniom topologii struktur składniowych. Analiza przebiega na podstawie stworzonego przez autora, zgodnie z konwencją GAT2 oraz za pomocą edytora transkrypcyjnego FOLKER, korpusu języka mówionego, obejmującego zapis czterech (dwóch polskich oraz dwóch niemieckich) programów z cyklu talk-show (m.in. Britt - Der Talk um Eins, Rozmowy w toku). Punkt wyjścia przeprowadzonych przy użyciu lingwistycznego modelu analizy Darskiego (2004) porównawczych badań syntaktycznych stanowią przeniesie w oparciu o: Engel et all. (1999), Barański (2006) oraz Vogelgesang-Doncer (2006) charakterystycznej dla niemczyzny kategorii „pola topologicznego” (Stellungsfeld) na język polski oraz, co za tym idzie, wyróżnienie w jego strukturze składniowej dwóch prymarnych pól topologicznych, oddzielonych od siebie predykatem, tj. pola lewego (linkes Feld) oraz pola prawego (rechtes Feld). Analogicznie do języka niemieckiego, w którym to Autor dzieli pole lewe na przedpole (Vorfeld), znajdujące się bezpośrednio przed orzeczeniem oraz obsadzone zawsze tylko i wyłącznie przez jeden człon wypowiedzenia (Äuβerungsglied) i na (lewe) pole zewnętrzne / przed-przedpole ((linkes) Außenfeld / Vor-Vorfeld), wyróżnione zostają w polszczyźnie odpowiednio tzw. pozycja pierwsza (Erststelle) oraz (lewe) pole zewnętrzne ((linkes) Außenfeld). Przedstawione rozważania teoretyczne pozwalają na dokładne określenie niezbędnego przy każdej analizie kontrastywnej tertium comparationis, którym są w przypadku niniejszego referatu wspomniane już wcześniej: przedpole (język niemiecki) i pozycja pierwsza (język polski). Porównanie możliwości/typów obsadzenia wymienionych pól topologicznych odbywa się z uwzględnieniem cech systemowych dyskutowanych języków, struktury tematyczno-rematycznej jak i funkcji pragmatycznych poszczególnych wypowiedzeń (Äußerungen), wynikających z determinującego je - także składniowo - ko(n)tekstu. Na podstawie zaprezentowanych na zakończenie danych statystycznych Autor spróbuje ponadto wskazać kilka ogólnych tendencji w obsadzeniu badanych pól topologicznych.
1. Bańko, Mirosław (ed.) (2000): Inny słownik języka polskiego PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Barański, Jacek (2006): Zum Einfluss der Verbalvalenz auf die Satzgliedfolge im Deutschen und im Polnischen. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
3. Darski, Józef (2004): Linguistisches Analysemodell. Definitionen grundlegender grammatischer Begriffe. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
4. Darski, Józef (2010): Deutsche Grammatik. Ein völlig neuer Ansatz. Frankfurt am Main/Berlin/Bern/Bruxelles/New York/Oxford/Wien: Peter Lang.
5. Derwojedowa, Magdalena (2000): Porządek linearny składników zdania elementarnego w języku polskim. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
6. Engel, Ulrich (et all.) (1999): Deutsch-polnische kontrastive Grammatik. Heidelberg: Julius Gross Verlag.
7. Nagórko, Alicja (2007): Zarys gramatyki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
8. Radojewska, Marta (2008): Die Wortfolge in der Erzählung Unkenrufe von Günter Grass. Frankfurt am Main/Berlin/Bern/Bruxelles/New York/Oxford/Wien: Peter Lang.
9. Saloni, Zygmunt/Świdziński, Marek (1998): Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10. Vogelgesang-Doncer, Agnieszka (2006): Zu Besetzungsmöglichkeiten des Vorfeldes im Deutschen und der Erstelle im Polnischen. Versuch einer topologischen Analyse im einfachen Satz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.