JĘZYK W POZNANIU Ogólnopolska Studencka Językoznawcza Konferencja Naukowa
kng-jwp.home.amu.edu.pl

Karolina Nitka-Kończyńska (Poznań)

Wizerunek kobiety i mężczyzny w przysłowiach włoskich i angielskich

W moim referacie chciałabym przedstawić wizerunek kobiety i mężczyzny w przysłowiach włoskich i angielskich. Praca ta powstała na podstawie moich badań prowadzonych w ramach pisania prac licencjackich na filologii angielskiej i na filologii włoskiej. Ze względu na szczególny charakter badanego tematu – przysłowia, referat jest dość obszerny gdyż, aby oddać charakter przysłów należy przytoczyć je w całości.
Celem przygotowania się do badania zgłębiłam literaturę z zakresu komunikacji kobiet i mężczyzn – powody komunikowania się mężczyzn i kobiet, styl nastawiony na współpracę vs. styl nastawiony na współzawodnictwo, rapport talk vs. report talk, style opowiadania kobiet i mężczyzn, wprowadzanie nowych tematów, kontrola nad rozmową. Ponadto przeanalizowałam strategie komunikacyjne stosowane przez kobiety (puste przymiotniki, precyzyjne nazywanie kolorów, intonacja pytająca w zdaniach twierdzących, używanie słów wyrażających zwątpienie, wzmocnienie "taki", "taka", komplementowanie, minimalne sygnały dyskursywne) i te stosowane przez mężczyzn (opowiadanie dowcipów, kwestionowanie, wstrzymywane minimalne sygnały dyskursywne, przerywanie, gadatliwość). Jak łatwo można się domyślić, z różnic tych wynikają liczne konsekwencje społeczne.
Zgłębiwszy temat sposobu komunikowania się kobiet i mężczyzn, rozpoczęłam analizę wizerunku kobiet i mężczyzn w przysłowiach angielskich i włoskich. Wizerunek każdej płci jest bardzo barwny i zróżnicowany.
Wizerunek kobiety w obu językach prezentuje się bardzo zbliżenie. Kobiety jawią się jako nadmiernie gadatliwe (Donna parla tutto il giorno senza saper niente; Three women and a goose make a market), niegodne zaufania (Never tell woman a secret; I segreti delle donne li sa nessuno, tranne me, te e tutto il comune), zmienne niczym wiatr (A woman's mind and winter winds often change; Incostante e sempre mutevole è la donna), próżne (A woman kissed is half won; S'è grande, è oziosa; s'è piccola, è viziosa; s'è bella, èvanitosa; s'è brutta, è fastidiosa), są źródłem wszystkich problemów (He that has a wife has a strife; Gli uomini hanno un unico grande problema: le donne). Częstymi porównaniami, również nacechowanymi negatywnie, są też: diabeł (A woman can do more than the devil; Con le donne non potè neanche il diavolo), zwierzęta (Donne e cavalli, prendili dai vicini; Women, priests and poultry, have never enough), przedmioty (La donna è come la sella del cammello: entrambe sono migliori nuove; Never chase a woman and a tram - there will be next one). Z drugiej jednak strony dowiadujemy się, że kobieta jest stworzeniem naprawdę wspaniałym (La donna è il sole, gli uomini sono i suoi pianeti; A woman's advice is not a great thing, but he who will not take it is a fool).
Jeśli chodzi o wizerunek mężczyzn, to zarówno język angielski jak i włoski zawierają liczną grupę przysłów zawierających słowo "man", "uomo" (mężczyzna) w znaczeniu "człowiek" (Per costruire un impero l'uomo impiega cent'anni, per distruggerlo gli basta un giorno; A man is known by his friends). W przeciwieńswie do wizerunku kobiety, wizerunek mężczyzny jest nieco inaczej zaprezentowany w analizowanych językach. Cechy składające się na wizerunek mężczyzny w przysłowiach włoskich to: upartość (È più facile deviare il corso di un fiume o spianare una montagna che cambiare l'animo di un uomo), bycie rogaczem (Chi ha le corna è l'ultimo a saperlo), bycie strażnikiem (Se te la prendi bella, devi farle la sentinella), cechy wyglądu (Un bel naso, fa bell'uomo). Mężczyzna w przysłowiach angielskich jest: nadmiernie gadatliwy (What the man suffers is the punishment of his tongue), ale również czasami zbyt małomówny (Fear a silent man, he has lips like a drum), głupcem (All men are fools but not all fools are men), niestabilny (A man changes often but gets better seldom), jak dziecko (Once man twice a child), jest często zdefiniowany poprzez swój stosunek do zwierząt (A man who kicks his dog will beat his wife). Jeśli chodzi o sprawowanie władzy w domu, wizerunek zaprezentowany w obu językach jest zgodny - powinien być to mężczyzna (Dove donna domina, tutto conatmina; It is a sad house where the hen crows louder than the cock).
Wnioski płynące z analizy są dość przekorne i wskazują na to, że dużym wyzwaniem jest wspólne życie obojga płci (Marriage is more than four bare legs in a bed; Tutti gli uomini cercano la donna ideale... specie dopo il matrimonio). Kobiety, w sposób nieco zawoalowany, dążą do dominacji w związku (Women and cats will do as they please, and men and dogs should relax and get used to the idea; Women's creed: Men are like a linoleum - if you lay them right the first time, you can walk on them for twenty years). Jednakże, pomimo wszystkich rozbieżności, kobiety i mężczyźni są stworzeni do życia razem. Jedno nie daje rady żyć bez drogiego (Behind every great man there is a woman; A man without a wife is half a man; Man is the head, but woman turns it).



Gdzie i kiedy: