Abstrakty - IV edycja
Prezentujemy listę referentów i tytułów wystąpień wraz ze streszczeniami i wstępną bibliografią. Zapraszamy do lektury!
Przypominamy, że język, w którym podany jest tytuł, jest równoznaczny z językiem całego wystąpienia.
Małgorzata Miśtal (Poznań)
Phraseologismen mit Tierbezeichnungen - eine deutsch-polnische Analyse
Tematem referatu jest porównanie zwierzęcej animalistycznej frazeologii niemiecko-polskiej. Analiza polega na zestawieniu niemieckich zwrotów frazeologicznych z nazwą zwierzęcia, bądź też z pochodnym derywatem, z ich polskimi odpowiednikami. Przy zestawieniu tym nie były brane jednak pod uwagę dosłowne polskie tłumaczenia niemieckich zwrotów frazeologicznych, jak na przykład kupować kota w worku - dt. eine Katze im Sack kaufen, lecz polskie odpowiedniki niemieckich zwrotów zostały podzielone na cztery grupy:
a) zwroty zwierające tą samą nazwę zwierzęcia, jednak odbiegające od siebie innymi składnikami, na przykład czasownikiem czy typem konstrukcji;
b) zwroty, w których występuje inna nazwa zwierzęcia;
c) zwroty frazeologiczne bez nazwy zwierząt;
d) nie występuje frazeologiczny odpowiednik niemieckiego zwrotu.
W referacie ostanie przedstawiona grafika wyjaśniająca najczęstszą formę tłumaczenia niemieckich zwrotów na język polski, zostaną również dokładniej przeanalizowane najciekawsze pary zwrotów niemiecko-polskich wraz z próbą wytłumaczenia etymologii poszczególnych przysłów, jak i licznych różnic występujących pomiędzy obojgiem języków. Analizy te zostały przeprowadzone zarówno samodzielnie przez autorkę, jak i zaciągnięte z tomu 11. serii DUDENA pt: „Redewendungen”. Różnice w polsko-niemieckiej frazeologii odzwierzęcej są często zaskakujące, ponieważ zaobserwować można zarówno zwierzęta, które w obu językach posiadają takie samo wartościowanie frazeologiczne, jak również takie, które we frazeologii drugiego języka używane są w zupełnie innych kontekstach czy nawet wydają się być egzotyczne lub wręcz absurdalne.
Referat może być pomocny użytkownikom języka polskiego, którzy uczą się języka niemieckiego, ponieważ pomoże wyeliminować dosłowne tłumaczenia zwrotów frazeologicznych, a w rezultacie uniknąć nieporozumień podczas używania drugiego języka oraz pokaże, że frazeologia jest obszarem, w którym trzeba mieć dużą wiedzę i wyczucie językowe, aby nie popełniać błędów.
1. Burger, Harald, Phraseologie: Eine Einführung am Beispiel des Deutschen, Schmidt Erich Verlag, Berlin, 1998.
2. DUDEN Redewendungen und sprichwörtliche Redensarten, Wörterbuch der deutschen Idiomatik, Band 11, Scholze-Stubenrecht, Werner, Drosdowski, Günther, Dudenverlag, Mannheim, 1992.
3. Görner, Herbert, Redensarten: Kleine Idiomatik der deutschen Sprache, VEB Bibliographisches Institut, Leipzig, 1982.
4. Griesbach, Heinz, Schulz, Dora, 1000 deutsche Redensarten, Langenscheidt, Berlin, München, 1961, 1977, 1981.
5. Rak, Maciej, Językowo-kulturowy obraz zwierząt utrwalony w animalistycznej frazeologii gwar Gór Świętokrzyskich i Podtatrza (na tle porównawczym), Wydawnictwo «scriptum», Kraków, 2007.
6. Wójtowicz, Janina/Wójtowicz, Mieczysław, Polnische und Deutsche Redewendungen, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1993.
7. Wziątek, Anna, Niemieckie wyrażenia i zwroty idiomatyczne. Deutsche Redewendungen und Idiome, Wydawnictwo Językowe Aneks, Wałbrzych, 2004.