JĘZYK W POZNANIU Ogólnopolska Studencka Językoznawcza Konferencja Naukowa
kng-jwp.home.amu.edu.pl

Anna Kurek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Psy szczekają, a Włosi lubią makaron. Badania korpusowe nad generycznością w języku norweskim

Generyczność pozwala na wyrażanie uogólnień oraz opisywanie sytuacji, które się powtarzają (Krifka et al. 1995). Zjawisko w żadnym ze zbadanych języków nie posiada realizowanego fonologicznie komponentu (Behrens 2005).
Generyczność w języku norweskim została zbadana na podstawie stworzonego w tym celu korpusu. Korpus składał się ze 170 tekstów (27 740 słów), zaczerpniętych z encyklopedii Store norske leksikon. Każdy z tekstów dotyczył rzeczownika z jednej z kategorii: 1) zwierzęta, 2) rośliny, 3) narzędzia/przedmioty, 4) ludzie, 5) inne. Teksty zostały następnie otagowane z wykorzystaniem programu R.
Rzeczowniki generyczne stanowiły 9,25% wszystkich rzeczowników w korpusie, z czego 40,53% z nich przyjęło formę nagą (bezrodzajnikową). Pozostałe dwie formy rzeczowników generycznych, które wystąpiły stosunkowo często, to forma określona liczby pojedynczej (21,02%) oraz forma nieokreślona liczby mnogiej (26,13%). Pozostałe dwie formy, forma określona liczby mnogiej oraz forma nieokreślona liczby pojedynczej, występowały znacznie rzadziej (odpowiednio 8,94% i 3,37%).
Uzyskane wyniki zdają się zaprzeczać teorii, że w przypadku rzeczowników policzalnych forma bezrodzajnikowa jest niedopuszczalna (por. np. Borthen 2003, Carlson 1977). Po dogłębnym przeanalizowaniu materiału badawczego jasne staje się też, że pojęcie tzw. znanych gatunków (well-established kinds, Krifka et al. 1995) ma odzwierciedlenie w języku norweskim. Rzeczowniki powszechnie występujące w języku częściej przybierały formę nagą lub formę określoną liczby pojedynczej. Wiele nazw gatunków zwierząt, zwłaszcza tych typowych dla Skandynawii, występowało w formie nagiej, podczas gdy rzeczowniki takie jak np. gitara przybierały formę określoną. Pozwala to stwierdzić, że generyczność w języku norweskim definiowana jest zarówno przez kontekst wypowiedzi, jak i typ rzeczownika w zdaniu lub tekście generycznym (por. Carlsson 2012). 



Gdzie i kiedy: