JĘZYK W POZNANIU Ogólnopolska Studencka Językoznawcza Konferencja Naukowa
kng-jwp.home.amu.edu.pl

Aleksandra Deskur (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Piśmienność - problemy terminologiczne i badawcze

Mimo że badania nad problematyką piśmienności (a także oralności) są bardzo rozległe i prowadzone na gruncie wielu dziedzin (m.in. filologii, antropologii, psychologii kognitywnej, ale także historii książki i piśmiennictwa), wśród badaczy nie ma jednomyślności co do rozumienia i definiowania głównych terminów. Czym innym jest piśmienność w pracach takich uczonych jak M. Parry, A. B. Lord (pionierów badań nad oralnością i piśmiennością), W. J. Ong, E. Havelock, J. Goody czy D. Olson, czym innym dla przedstawicieli tzw. New Literacy Studies, jeszcze czym innym zaś dla historyków książki i piśmiennictwa (dotyczy to przede wszystkim badań nad średniowieczem). Rozumienie kluczowego terminu skomplikowane jest nie tylko ze względu na rozwój badań nad problematyką oralności i piśmienności; problem z jasnością i "ostrością" terminu widoczny jest również na gruncie poszczególnych, wymienionych wcześniej obszarów badawczych.
Kolejnym ciekawym problemem jest stosunkowo niewielka uwaga, jaką badacze interesującej mnie problematyki przykładają do ściśle językowego wymiaru piśmienności, co jest dość zaskakujące, biorąc pod uwagę, że zarówno oralność, jak i piśmienność związane są przede wszystkim z dominacją lub wyłącznością medium językowego. Również językoznawstwo nie sięga szczególnie chętnie do dorobku prac nad oralnością i piśmiennością (co ważne – odróżniam oralność i piśmienność od mowy i pisma czy mówioności, która jest przez lingwistykę eksploatowana; kwestia tego rozróżnienia również zostanie w referacie poruszona).
W swoimi wystąpieniu postaram się wskazać najważniejsze cechy definicyjne piśmienności, odwołujące się do różnych tradycji badawczych. Szczególnie istotne będą dla mnie te cechy, które związane są bezpośrednio z językiem i które pozwoliłyby zbudować definicję piśmienności możliwą do stosowania w badaniach językoznawczych. 



Gdzie i kiedy: