Najnowsze wieści




Dla takich, którzy myślą, święte nie jest nic.
Zuchwałe nazywanie rzeczy po imieniu,
rozwiązłe analizy, wszeteczne syntezy,
pogoń za nagim faktem dzika i hulaszcza,
lubieżne obmacywanie drażliwych tematów,
tarło poglądów – w to im właśnie graj.

W. Szymborska, „Głos w sprawie pornografii” (fragment)

Abstrakty - IV edycja



Prezentujemy listę referentów i tytułów wystąpień wraz ze streszczeniami i wstępną bibliografią. Zapraszamy do lektury!
Przypominamy, że język, w którym podany jest tytuł, jest równoznaczny z językiem całego wystąpienia.

poprzednie streszczenie | lista streszczeń | następne streszczenie

Elwira Bolek (Lublin)

Śmierć - postać ludzka konkretyzowana jako kobieta (śmierć jako wykonawca czynności w wierszach Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego)



Dane leksykograficzne, szczególnie rejestrowane związki łączliwe, pokazują, że rzeczownik śmierć łączy się z czasownikami, które określają czynności ludzkie. W tekstach Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego śmierć również przybiera postać ludzką - konkretyzowana jest jako kobieta. Poeta uzyskuje taki efekt, opisując zarówno jej czyny, jak i cechy wyglądu.
Zbierając występujące w wierszach zwroty dotyczące śmierci i porównując je z danymi leksykograficznymi, można zauważyć, że w tekstach poetyckich śmierć jest częściej ukazywana jako wykonawca czynności (jej wykładnikiem staje się podmiot mianownikowy), natomiast w słownikach jest odnotowanych więcej zwrotów przypisujących śmierci funkcję obiektu (śmierć występuje w przypadkach zależnych).
Ponadto czasowniki w wierszach Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego zostają użyte kreatywnie, nie rejestruje ich jako członów związków łączliwych ani Słownik dobrego stylu, ani zestawienie Anny Krzyżanowskiej dotyczące związków frazeologicznych związanych ze śmierci.
Personifikacja śmierci w utworach Dyckiego polega na przedstawianiu jej jako kobiety (często wskazuje na płeć jedynie żeńska forma rzeczownika lub końcówka fleksyjna czasownika w czasie przeszłym). Śmierć jest często konkretyzowana - można ją sobie wyobrazić jako karczmarkę, prostytutkę, urzędniczkę, przekupkę, wędrowniczkę, złodziejkę, panią dobrodziejkę, kobietę, która czerpie korzyści kosztem innych osób, lub partnerkę życiową. Ponadto śmierć zazwyczaj przedstawiana jest jako ktoś, kto stoi w hierarchii wyżej niż człowiek, któremu narzuca swoją wolę.

Źródła:
1. Tkaczyszyn-Dycki Eugeniusz, Imię i znamię, Biuro Literackie, Wrocław 2011.
2. Tkaczyszyn-Dycki Eugeniusz, Oddam wiersze w dobre ręce (1988-2010), Biuro Literackie, Wrocław 2010.
3. Tkaczyszyn-Dycki Eugeniusz, Piosenka o zależnościach i uzależnieniach, Biuro Literackie, Wrocław 2009.
Opracowania:
1. Krzyżanowska Anna, Polska i francuska frazeologia śmierci, Wydaw. UMCS, Lublin 1999.
Słowniki:
1. Bańko Mirosław, Słownik dobrego stylu, Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa 2006.
2. Janów Jan, Słownik huculski, Wydaw. Nauk. DWN, Kraków 2001.
3. Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1-4, Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa 2003.