JĘZYK W POZNANIU Ogólnopolska Studencka Językoznawcza Konferencja Naukowa
kng-jwp.home.amu.edu.pl

Magdalena Jaszczyk-Grzyb (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza)

Zarys historyczny pojęcia mowy nienawiści w piśmiennictwie karnistycznym w perspektywie językoznawczej

W literaturze karnistycznej już od kilkudziesięciu lat wraz ze zmianami systemowymi państwa możemy obserwować istotne różnice* w formułowaniu regulacji dotyczących mowy nienawiści, które analizując w perspektywie językoznawczej są ciekawym punktem wyjścia dla badań językoznawczych nad przedmiotem dyskusji. W swoim wystąpieniu podejmę próbę prezentacji pierwszych prawnokarnych regulacji dotyczących mowy nienawiści w Europie, a także pierwszych i kolejnych regulacji prawnokarnych dotyczących mowy nienawiści w Polsce w ujęciu językoznawczym w zestawieniu komparatywnym z ich aktualnym brzmieniem w obrębie danego kraju. Za teksty źródłowe w kontekście polskim posłużą m.in. kodeks karny z 1932, 1946 (art. 30 i 31), 1969 (art. 272 i 274), a także 1997 (art. 256 i 257) roku, natomiast w kontekście europejskim treści austriackiej ustawy karnej m.in. § 300 i § 302 z 1852 roku, a także aktualne jej brzmienie, tj. § 283 StGB (Strafgesetzbuch). Jednym z ciekawszych z perspektywy językoznawczej w kontekście mowy nienawiści zmian w obrębie polskiego Kodeksu Karnego jest zamiana czasowników lżyć, wyszydzać i poniżać ujętych jeszcze w ustawie z dnia 1969 na rzecz jednego czasownika znieważać powstałego w zapisie ustawy w 1997 roku.

* Zagadnienie samej penalizacji mowy nienawiści w Polsce zostało podjęte w wielu opracowaniach naukowych w tym m.in. w monografii pokonferencyjnej pod redakcją Adama Bodnara, Aleksandry Gliszczyńskiej-Grabias, Romana Wieruszewskiego, a także Mirosława Wyrzykowskiego (2010) pod tytułem Mowa nienawiści. Aspekty prawne i społeczne; w publikacji pokonferencyjnej Fundacji Batorego (2008) pt. Mowa nienawiści a wolność słowa. Debata wokół art. 256 i 257 k.k.; a także m.in. Bachmat (2005), Radziejewski (2012). 



Gdzie i kiedy: