Abstrakty - IV edycja
Prezentujemy listę referentów i tytułów wystąpień wraz ze streszczeniami i wstępną bibliografią. Zapraszamy do lektury!
Przypominamy, że język, w którym podany jest tytuł, jest równoznaczny z językiem całego wystąpienia.
Anna Dajlidko (Olsztyn)
Beschreibungskategorien politischer Rede als Textsorte - eine exemplarische Analyse
Niniejszy referat ujmuje zagadnienie języka polityki w aspekcie lingwistyki tekstu. Osnowę teoretyczną stanowią rozważania dotyczące pojęcia tekstu oraz rodzaju tekstu. Ponadto przytaczane są obecne w literaturze przedmiotu propozycje klasyfikacji rodzajów tekstów politycznych, spośród których analizie poddane zostaje przemówienie polityczne jako typ tekstu prezentowanego ustnie przez polityka, charakterystycznego dla komunikacji publiczno-politycznej, przejawiającego funkcję perswazyjną, a więc zorientowaną na różnicowanie opinii bądź uzyskanie konsensusu. Komunikowanie polityczne ujęte w takiej formie ma na celu przedstawienie języka w aspekcie pragmatycznym, języka jako aktu mowy realizowanego w tekstach.
Przedmiot analizy stanowi wybrane przemówienie polityczne kanclerz Niemiec Angeli Merkel. Zastosowana metoda badawcza opiera się na proponowanych przez Klein’a (2000) kategoriach opisu rodzajów tekstu, wśród których autor wyróżnia kategorie pragmatyczne (nadawca, odbiorca, gatunek tekstu, podstawowa funkcja, model działania poprzez tekst, sposób jego oddziaływania, intertekstualność), semantyczne (tematyka, leksyka), gramatyczne (składnia, kategorie czasownikowe, odniesienia do osób poprzez formy osobowe) oraz retoryczne (budowa, omówienie tematu, figury retoryczne). Tak przeprowadzona przykładowa analiza materiału badawczego, o którym mowa, służy prezentacji tekstu politycznego w aspekcie pragmalingwistycznym.
1. Adamzik, Kirsten (2004): Textlinguistik. Eine einführende Darstellung, Max Niemeyer Verlag, Tübingen.
2. Adamzik, Kirsten (2007): Was ist pragmatisch orientierte Textsortenforschung?, in: Adamzik, Kirsten (Hrsg.): Textsorten. Reflexionen und Analysen, Stauffenburg Verlag, Tübingen, S. 91-112.
3. Brinker, Klaus (2001): Linguistische Textanalyse. Eine Einführung in Grundbegriffe und Methoden, 5., durchgesehene und ergänzte Auflage, Erich Schmidt Verlag, Berlin.
4. Coseriu, Eugenio (2007): Textlinguistik. Eine Einführung, 4. Auflage, Gunter Narr Verlag, Tübingen.
5. Fix, Ulla/ Habschied, Stephan/ Klein, Josef (Hrsg.) (2007): Zur Kulturspezifik von Textsorten, Stauffenburg Verlag, Tübingen.
6. Heinemann, Margot/ Heinemann, Wolfgang (2002): Grundlagen der Textlinguistik. Interaktion – Text – Diskurs, Max Niemeyer Verlag, Tübingen.
7. Heinemann, Wolfgang (2007): Textsorten. Zur Diskussion um Basisklassen des Kommunizierens. Rückschau und Ausblick, in: Adamzik, Kirsten (Hrsg.): Textsorten. Reflexionen und Analysen, Stauffenburg Verlag, Tübingen, S. 9-29.
8. Klein, Josef (2007): Intertextualität, Geltungsmodus, Texthandlungsmuster. Drei vernachlässigte Kategorien der Textsortenforschung – exemplifiziert an politischen und medialen Textsorten, in: Adamzik, Kirsten (Hrsg.): Textsorten. Reflexionen und Analysen, Stauffenburg Verlag, Tübingen, S. 31-44.
9. Klein, Josef (2000): Textsorten im Bereich politischer Institutionen, in: Brinker, Klaus et.al. (Hg.): Textlinguistik. Ein internationales Handbuch zur Wissenschaft von Sprache und Gesellschaft, Walter de Gruyter, Berlin/ New York [HSK], S.732-755.
10. Mikołajczyk, Beata (2004): Sprachliche Mechanismen der Persuasion in der politischen Kommunikation. Dargestellt an politischen und deutschen Texten zum EU-Beitritt Polens, Peter Lang. Europäischer Verlag der Wissenschaften, Frankfurt am Main/ Berlin/ Bern/ Bruxelles/ New York/ Oxford/ Wien.
11. Schröter, Melani/ Carius, Björn (2009): Vom politischen Gebrauch der Sprache. Wort, Text, Diskurs. Eine Einführung, Peter Lang. Europäischer Verlag der Wissenschaften, Frankfurt am Main/ Berlin/ Bern/ Bruxelles/ New York/ Oxford/ Wien.
12. Vater, Heinz (2009): Wstęp do lingwistyki tekstu. Struktura i rozumienie tekstów, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Towarzystwo Oświatowe, Wrocław.